Odpust zupełny -„Módlcie się, módlcie się, módlcie się. Musimy opróżnić czyściec. Wszystkie dusze muszą być uwolnione”.
Często słyszy się, że odpust można uzyskać pod zwykłymi warunkami. Tekst ten ma za zadanie przybliżyć owe „zwykłe warunki“ tak, abyśmy mogli rzeczywiście uzyskiwać odpusty za siebie i za dusze w czyśćcu cierpiące.
Aby uzyskać odpust należy:
1. być ochrzczonym,
2. nie być ekskomunikowanym (przypomnijmy, że ekskomunika nie musi być przez nikogo ogłoszona jak np. przy aborcji. Ekskomunikowany nie może sprawować/przyjmować sakramentów, może mieć udział w sakramentaliach),
3. być w stanie łaski uświęcającej (nie może go obciążać grzech śmiertelny. Kodeks Prawa Kanonicznego [996§1] wymaga, aby zyskujący odpust znajdował się w stanie łaski, przynajmniej pod koniec wypełniania przepisanych czynności odpustowych. Stan łaski jest wymagany również przy uzyskiwaniu odpustu za zmarłych),
4. mieć wzbudzoną, choćby ogólną intencję zyskania jakiegokolwiek odpustu (wierny postanawia, że chce uzyskać odpust i dopóki tego nie odwoła, będzie mógł je zyskiwać. Wskazane jest częste odnawianie intencji. Jeśli ktoś chce ofiarować odpust za konkretną duszę w czyśćcu, wówczas wzbudza taką intencję szczegółową),
5. wypełnić w określonym czasie i w określony sposób nakazane czynności (są takie nadania odpustu, które mają określone ramy czasowe np. czytanie Pisma przez pół godziny. Jeśli chodzi np. o dzień patrona kościoła, to jeśli jest to uroczystość przeniesiona, odpust również przypisany jest do dnia przeniesionego święta. Jeśli należy nawiedzieć kościół/kaplicę, to można tego dokonać od południa dnia poprzedzającego, aż do północy kończącej oznaczony dzień). Również sposób uzyskania musi być właściwy. Trzeba mianowicie odpust uzyskać:
a. osobiście — nie może go uzyskać inna osoba (z wyjątkiem złożenia jałmużny, tu np. rodzice mogą zadośćuczynić za dzieci),
b. całkowicie — bez dodatków czy skróceń (gdyby ktoś np. opuścił „Zdrowaś“ przy odmawianiu różańca, ten fakt nie powoduje utraty odpustu, zgodnie z zasadą „parum pro nihilo habetur“),
c. w duchu pobożności — wykluczając np. próżność,
d. nadobowiązkowa — czyn ten ma człowieka kosztować, nie może to być czyn, do którego jesteśmy zobowiązani na podstawie prawa/nakazu pod sankcją grzechu (wyjątek stanowi pokuta sakramentalna pokrywająca się z czynem odpustowym — w ten sposób można odprawić pokutę i uzyskać odpust).
Warunki przy uzyskaniu odpustu zupełnego:
1. Sakramentalna spowiedź
Kiedy należy odbyć spowiedź?
Zasada ogólna brzmi: im bliższa jest spowiedź, tym większe przeświadczenie uzyskania odpustu zupełnego“. Po jednej spowiedzi można uzyskać więcej niż jeden odpust zupełny. Spowiedź wielkanocna może stanowić wypełnienie tego warunku.
2. Komunia eucharystyczna
Nie wystarcza tu Komunia duchowa. Ten warunek można spełnić kilka dni przed lub po dokonaniu dzieła odpustowego. Zaleca się jednak przyjąć Komunię w dzień wykonania czynności odpustowej. Po jednej Komunii można uzyskać tylko jeden odpust zupełny. Prawo mówi, że można przyjąć dwa razy w ciągu dnia Komunię. Jednak odpust można uzyskać tylko raz. Wyjątkiem jest moment śmierci (nawet, gdy nie ma kapłana mogącego udzielić sakramentów i błogosławieństwa papieskiego połączonego z odpustem zupełnym. Odpust taki uzyskuje wierny, o ile miał za życia zwyczajstałego odmawiania jakichkolwiek modlitw).
3. Modlitwa w intencjach Ojca Świętego
Modlitwa ma być w intencjach, nie zaś w intencji Ojca Świętego. Można ten warunek spełnić także kilka dni przed/po wykonaniu czynności. Zaleca się, jak w poprzednich warunkach, aby miało to miejsce w tym samym dniu co czynność odpustowa. Wierny nie musi znać szczegółowych intencji jakie Ojciec Święty nosi w sercu lub, które ogłasza. Wystarcza ogólne wzbudzenie intencji. Modlitwę tę należy odmówić ustnie. Nie są to modlitwy ściśle określone. Paweł VI określa jako przykładowe, modlitwy Ojcze nasz i Zdrowaś Maryjo. Jeśli następuje wakans Stolicy Apostolskiej (po śmierci papieża a przed wyborem nowego) należy modlić się w intencjach wyznaczonych przez zmarłego papieża.
4. Wykluczenie jakiegokolwiek przywiązania do grzechu, nawet powszedniego
To najtrudniejszy z warunków ponieważ nie jest on rzeczywistością wymierną, określoną liczbami. Chodzi o wykluczenie formalnej skłonności do zła moralnego mającego nawet cień lekkiej winy.
Sytuacje nadzwyczajne
W przypadku np. uwięzienia lub ciężkiej choroby spowiednicy mają prawo zamienić dzieła lub warunki odpustowe. Zmianie nie podlegają okoliczności, które są zasadniczym motywem odpustu (np. 2 sierpnia, odpust Porcjunkuli). Owej zamiany spowiednicy mogą dokonywać także poza spowiedzią, jednak tylko w stosunku do wiernych, do których mają władzę spowiadania.
Odpust na godzinę śmierci. Z sakramentalnym namaszczeniem związany jest obowiązek udzielenia odpustu zupełnego na godzinę śmierci. W zwykłych warunkach jest on udzielany przez kapłana. Jeśli jednak nie można wezwać kapłana, wtedy Kościół udziela wiernemu odpowiednio dysponowanemu tego odpustu. Konieczny jest tu stan łaski (nawet przez akt żalu doskonałego) oraz wyzbycie się przywiązania do grzechu, nawet powszedniego. Owa dyspozycyjność przejawia się w poddaniu się woli Bożej i przyjęciu z wiarą śmierci. Poza tym konieczny jest, wspomniany wcześniej warunek, odmawiania za życia stałych modlitw, nawet bardzo krótkich. Zaleca się posłużenie się krucyfiksem (ucałowanie lub/i ujęcie w dłoń).
********************************
Wiernemu, który pobożnie nawiedzi cmentarz i pomodli się, chociażby tylko w myśli za zmarłych, udziela się odpustu: od dnia 1 do 8 listopada — zupełnego, a w pozostałe dni roku — cząstkowego. Odpust ten może być ofiarowany tylko za dusze w czyśćcu cierpiące.
Odpustu zupełnego udziela się wiernym, którzy w dniu 2 listopada nawiedzą pobożnie kościół lub kaplicę i odmówią Ojcze nasz i Wierzę. W przypadku kaplicy, odpust uzyskują jedynie ci, którzy prawnie z niej korzystają. Odpust może być ofiarowany jedynie za dusze cierpiące w czyśćcu.
Oczywiście duszom w czyśćcu przychodzimy z pomocą także przez Msze święte [ofiarowane komunie jak i Msze zamówione (wystarczy odkładać miesięcznie ok. 4 zł żeby zamówić jedną Mszę rocznie za dusze w czyśćcu)], różaniec, ofiarowane cierpienia (nawet te najdrobniejsze jak ból zęba czy tłok w autobusie). Również dzieci (zachęcone przez rodziców czy katechetów) mogą pomagać duszom w czyśćcu. Przez modlitwę, to jasne, ale także „jeśli np. za siostrę pozmywają naczynia, posprzątają w domu, chętnie zrobią zakupy i ofiarują to w intencji dusz czyśćcowych, to mogą przez to zrobić bardzo dużo“ (A. Wronka, Czyściec i pomoc duszom czyśćcowym).
„Módlcie się, módlcie się, módlcie się. Musimy opróżnić czyściec. Wszystkie dusze muszą być uwolnione”.
„Więcej dusz zmarłych z czyśćca niż żyjących potrzebuje moich modlitw i wspina się na tę górę, by uczestniczyć w mojej Mszy Świętej”.
„Musimy modlić się za dusze w czyśćcu. To niewiarygodne, co one mogą uczynić dla naszego duchowego dobra, z wdzięczności dla tych na ziemi, którzy pamiętają o modlitwie za nie” (św. o. Pius z Pietrelciny).